Pumba i żubr: historia z życia lasów Baszkirii

Opowieść o tym, jak pewien uralski dzik, któremu opiekunowie parku nadali imię Pumba wyciągnął białoruskiego żubra z apatii zaczerpnęłam baszkirskiego regionalnego portalu UfaTime. Dalej zarysowuję nieco klimat i kulturę tego egzotycznego dla mnie regionu, jakim jest Baszkiria.

Jeżeli żylibyśmy wciąż w naszej rzeczywistości sprzed pół wieku, kiedy to wiele historii interpretowało się jako posiadające polityczny podtekst, wówczas można by było tę historię zużytkować dla czyichś tam celów.

Ale opowieść o białowieskich żubrach, które przewędrowały przez Białoruś i europejską Rosję na Ural jest prawdziwa…

a my żyjemy obecnie w realiach rzekomej wolności słowa i nikt teraz nie interpretuje treści inaczej, niż zostały podane…

Ta absolutnie filmowa historia wydarzyła się w Baszkirii, dokąd stado żubrów przemieściło się z Puszczy Białowieskiej.

Jeden z żubrów nie potrafił przystosować się do nowego miejsca, tak odmiennego od znanego mu wcześniej lasu. Samiec odłączył się od stada, prawie nie jadł, niewiele się ruszał i nie reagował na nikogo. Klasyczna depresja. A potem pojawił się Pumba…

Pumba to dzik z Muradymowskiego Wąwozu w południowej części gór Uralu. Jest tam dużo dzików. Nie jest jasne, dlaczego – zauważywszy samotnego żubra – zachował się nietypowo i zaprzyjaźnił się z nim. Fotopułapki wielokrotnie uchwyciły Pumbę i żubra spacerujących razem, odpoczywających w pobliżu, jedzących tę samą trawę i marchewki, które przynieśli strażnicy. Czasami wydaje się, że dzik popycha bizona do przodu, zmuszając go do przemieszczania się. 

Inspektorzy Parku Muradymowskiego tylko wzruszają ramionami i twierdzą, że Pumba rzeczywiście uratował żubra przed długotrwałą depresją. Czasami, aby się przystosować, nie są potrzebne odpowiednie warunki, ale po prostu obecność kogoś w pobliżu. Nawet jeśli to dzik o imieniu Pumba.

A niedawno żubr powrócił do stada, notabene, wraz z nowym przyjacielem. Obecnie w uralskim Muradymowskim Wąwozie dziki i żubry żyją razem.

Ciekawe, że białoruskie żubry w Baszkirii zaczęły zachowywać się nietypowo. Białoruscy naukowcy mieli wątpliwości, czy żubr pierwotny sprawdzi się w górzystym terenie Baszkirii. Istniały obawy, że góry staną się psychologiczną barierą utrudniającą adaptację. Jaki jest więc wniosek końcowy?

Po prostu żubry zaczęły przemierzać wąwozy wspólnie z dzikami.

Przeczytawszy tę niesamowitą historię o międzygatunkowej przyjaźni postanowiłam zainteresować się trochę klimatem i kultem tego egzotycznego dla mnie regionu – Baszkirią.

Puszcza Białowieska leży na pograniczu dwóch państw: Polski i Białorusi, po mniej więcej połowę terytoriów przypada na każdy z tych krajów.

Ta Puszcza to największa pozostałość po reliktowym pradawnym lesie nizinnym, który według idei nowożytnej nauki rósł w czasach prehistorycznych na terenie Europy.

Baszkiria zaś leży na granicy Europy Wschodniej i Azji, na zachodnich stokach Południowego Uralu.

Najwyższym punktem republiki Baszkiria jest góra Jamantau (1640 metrów). Długość Baszkirii z północy na południe wynosi 550 km, z zachodu na wschód – 430 km. Republika Baszkirii znajduje się w strefie czasowej UTC+5:00.

Republika Baszkortostan ma dużo obszarów leśnych. Stanowią one ponad 1/3 terytorium republiki – ok. 62 000 km², z czego ponad 10 000 km² to parki narodowe i miejsca chronione. Lasy zajmują ponad 40% terytorium republiki. Na Uralu są to lasy mieszane , w zachodnich przedgórzach, regionach górskich i w Zauralu Baszkirskim występują lasy sosnowo-liściaste, brzozowe i ciemna tajga iglasta . Na Uralu powszechne są także lasostepy z lasami brzozowymi i dębowymi , stepy mieszane, z mieszanką traw i wierzb. Ponadto stepy sięgają aż do regionów Zauralskich. Gleby te to głównie gleby leśne, czarnoziemy i gleby darniowo-bielicowe.

Wąwóz Muradymowski to park przyrodniczy położony w Baszkirii, w południowej części Uralu.

W malowniczych skałach, które ciągną się stąd do rzeki Mały Ik i dalej na północ odsłaniają się wapienie rafowe dolnego, środkowego i górnego dewonu. W miejscach, gdzie Mały Ik przecina wapienie dewońskie w kierunku równoleżnikowym, powstają strome, niemal pionowe klify o wysokości dochodzącej do 100 metrów i więcej.

Klimat jest kontynentalny. Liczba dni słonecznych w roku waha się od 287 w Aksionowie i Biełorecku do 261 w Ufie. Średnia minimalna temperatura powietrza wynosi -41 °C, a maksymalna +42 °C. Stałe przejście temperatury powietrza powyżej 0° następuje wiosną w dniach 4–9 kwietnia i jesienią w dniach 24–29 października , w regionach górskich odpowiednio w dniach 10–11 kwietnia i 17–21 października . Liczba dni z dodatnią temperaturą powietrza wynosi 200-205, w górach 188-193. Średnia data ostatniego przymrozku przypada na 21–30 maja , najpóźniejszy na 6–9 czerwca , a w regionach północnych i górzystych na 25–30 czerwca . Średnia data pierwszych przymrozków przypada na 10-19 września , najwcześniejsze występują 10-18 sierpnia.

Wpływ Gór Uralskich jest tutaj szczególnie silny . Na zachodnich stokach Uralu roczne opady sięgają 640-700 mm, na wschodnich stokach nie przekraczają 300-500 mm, a w zachodniej równinnej części Baszkirii wynoszą 400-500 mm. 60-70% opadów przypada na porę ciepłą (od kwietnia do października). W miesiącach letnich notuje się największe dobowe opady (78–86 mm).

Baszkortostan był jednym z głównych centrów wydobywania ropy w epoce ZSRR. Obecnie złoża ropy naftowej to  około 200 zarejestrowanych złóż. Prócz ropy ma bogate złoża gazu ziemnego (planowane rezerwy ponad 300 mld m³), ​​węgla (około 10 złóż, rezerwy bilansowe wynoszą do 0,5 mld ton), rudy żelaza (ponad 20 złóż, rezerwy bilansowe wynoszą około 100 mln ton), miedzi (15 złóż) i cynku, złota (ponad 50 złóż), soli kamiennej , a także wysokiej jakości surowców cementowych. Rozwinięty przemysł chemiczny, hutniczy, maszynowy, drzewny i spożywczy.

Od połowy II do początku I tysiąclecia p.n.e., w epoce brązu , rozpoczyna się okres intensywnego rozwoju terenów Południowego Uralu, związany z przybyciem tutaj plemion kultury abaszewskiej. Mieszkańcy Abaszewa dysponowali wysokim poziomem obróbki brązu i produkcji narzędzi z niego. Według jednej z wersji historycznych udomowienie konia miało miejsce na terenie historycznej Baszkirii, o czym świadczą najstarsze szczątki konia domowego na stanowiskach Mullino II i Davlekanovo II , datowane na przełom VII–VI tysiąclecia p.n.e.

Interesującą rzeczą jest, że konie zajmują szczególne miejsce w kulturze lokalnej regionu.

Według baszkirskiej mitologii Tolpar to bajeczny uskrzydlony koń, który urodził się w głębinach wody lub u źródeł oceanu. Samo imię niesie następujące znaczenia: natchnienie, latanie, wzniesienie, impuls, fala, szkwał, burza.

Akbuzat to uskrzydlony koń nieba, odgrywający ważną rolę w baszkirskich eposach „Ural-Batyr” i „Akbuzat”.

Dominującą religią w Baszkirii jest islam sunnicki i 67% ogólnej liczby organizacji religijnych. W czasach Związku Radzieckiego islam i muzułmanie byli represjonowani, a meczety burzono. Odrodzenie islamu rozpoczęło się po rozpadzie Związku Radzieckiego – jeśli przed rokiem 1990 w Baszkirii było 15 meczetów, to w roku 2013 było ich już 1060. Drugą w republice religią po islamie jest prawosławie (22%). W Baszkirii znajduje się ponad 200 cerkwi prawosławnych i ponad 60 obiektów sakralnych innych wyznań.